Rektum kanseri, kalın bağırsağın rektum adı verilen bölümünden köken alan kanser türüdür. Rektum, kalın bağırsağın anüsten önceki son kısmıdır. Uzunluğu 12-15 santim kadardır. Rektumun görevi, atılacak olan dışkıyı bir süre depolamaktır. Rektum ve kolon kanseri birbirinden farklıdır. Kolon kanseri, kalın bağırsağın kolon adı verilen yerinden kaynaklanan kanserdir. Rektum ve kolon kanseri birlikte “kolorektal kanser” olarak adlandırılır.
Rektum Kanseri Nedir?
Rektum kanseri, kalın bağırsağın son kısmı olan ve rektum olarak bilinen bölümündeki hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla oluşan bir kanser türüdür. Hastalık erkeklerde daha fazla görülmektedir. Endoskopik ve görüntüleme tetkiklerin ilerlemesi ve daha sık kullanılmasıyla, rektum kanseri tanısı eskiye oranla daha çok konulmaktadır. Rektum kesin bir görülme yaşı yoktur. Ancak hastaların çoğu 50 yaşın üzerindeki kişilerdir.
Rektum Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Bu kanser türü kendini çok farklı şekillerde gösterebilir. Çoğu rektum kanseri, herhangi bir belirti vermeden genel sağlık kontrolleri sırasında tesadüfen saptanmaktadır. Görülen başlıca belirtiler şunlardır;
- Makattan kan gelmesi
- Kanlı dışkılama
- Dışkıda mukus
- Kabızlık
- İshal
- Aşırı miktarda gaz
- Dışkılama isteğine rağmen dışkılayamama
- Karın ağrısı
- Ağrılı bağırsak hareketleri
- Kanamaya bağlı gelişen anemi yani kansızlık. Kansızlık sonucu nefes darlığı, baş dönmesi, hızlı kalp atışı görülür.
- Bağırsak tıkanıklığı
- Dışkının incelmesi (Kalem şeklinde dışkılama)
- Diyet ya da spor yapmamaya rağmen görülen kilo kaybı
Neden Olur?
Bu kanser türünün neden oluştuğu tam olarak belli değildir. Ancak oluşumunda rol oynadığı düşünülen bazı risk faktörleri bulunmaktadır. Bunlar;
- Büyük bir çoğunluğu ileri yaştaki kişilerde görülür. Yani yaşlanma bir risk faktörüdür.
- Hareketsiz bir yaşam tarzı
- Şişmanlık (obezite)
- Şeker hastalığı (Diyabet)
- Aşırı hayvansal yaş içeren gıdalarla beslenmek
- Alkol ve sigara tüketimi
- Ailede kolon kanseri, rektum kanseri ya da bağırsak polipi olması
- Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi enflamatuar bağırsak hastalıkları
- Polipsiz kalıtsal olmayan kolorektal kanser (Lynch) ve ailesel adenomatöz polipozis gibi bazı genetik hastalıklar.
Tedavisi Nasıl Yapılır?
Rektum kanserinin tedavisi, kanserin evresi, derecesi, rektumda bulunduğu yer, büyüklüğü ile hastanın yaşı ve genel sağlık durumuna göre belirlenir.
Rektum Kanseri Ameliyatı
Rektum kanserinin tedavisinde ameliyat en sık uygulanan ve en etkili yöntemdir. Açık, laparoskopik veya robotik cerrahi ile yapılabilir. Ameliyat, kanserin yeri ve büyülüğüne göre planlanır. Rektum kanseri ameliyatı, makat koruyucu rektum ameliyatı, makat koruyucu olmayan rektum ameliyatı olarak iki türlüdür.
Kemoterapi ve Radyoterapi Tedavisi
Rektum kanserinde kemoterapi ve ışın tedavisi ile kanser hücreleri hedeflenir. Rektum kanserinde kemoterapi ve radyoterapi, ameliyattan önce ya da sonra uygulanabilir. Rektum kanserinin 1. evresinde, tedavide ameliyat tek başına genellikle yeterlidir. 1. evre rektum kanserinde ameliyat sonrası hastalığın tekrarlama (nüks) riski düşüktür. Bu yüzden genellikle ek tedavi olarak kemoterapi uygulanmaz. Rektum kanserinin 2. ve 3. evrelerinde, kanserin tekrarlama riski daha yüksektir. Bu nedenle kanserin tekrarlamaması için ameliyattan sonra ek tedavi olarak kemoterapi ve ışın tedavisi (radyoterapi) uygulanır. 2. ve 3. evre rektum kanserinde, ameliyattan önce kanser dokusunu küçültmek için de kemoterapi ve radyoterapi tedavisi uygulanabilir.
