Karaciğer Kanseri Nedir ?
Karaciğer kanseri, karaciğer hücrelerinin kontrol dışı çoğalması neticesinde oluşan kötü huylu tümörlerdir. Karaciğer kanserlerinin çoğunu (%90), karaciğer hücresi olan ve hepatosit adı verilen hücrelerden köken alan hepatoselüler karsinom oluşturur. Geriye kalanların da büyük bir kısmını karaciğer içindeki safra yollarından köken alan kolanjiyokarsinom adı verilen kanserler oluşturur.
Karaciğer Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Karaciğer kanseri olan birçok hastada erken dönemde herhangi bir belirti olmaz.Bu nedenle özellikle siroz gibi yüksek riskli hastalarda şikayet olmasada takip erken tanı için çok önemlidir. Karaciğer kanserleri genellikle karında şişkinlik, ciltte sararma, kaşıntı, karnın sağ üst kısmından başlayıp sırta vuran ağrı, ani kilo kayıpları, haftalar süren iştahsızlık, çok az yemek yenmesine rağmen yemek sonrası tokluk ve şişkinlik hissi, ateş, geceleri terleme genel sağlıkta ani kötüleşme, idrar renginde koyulaşma ve soluk renkli dışkı gibi sarılık belirtileriyle kendini gösterir. Bu sayılan belirtilerden çoğu ağır belirtiler olsa da karaciğer kanseri demek için ayırıcı belirtiler değildir çünkü tamamı enfeksiyon gibi başka bir durumdan da kaynaklanabilir.
Karaciğer Kanseri Neden Olur?
Karaciğer kanserinin nedeni kesin olarak bilinmez. Ancak bazı durumlarda karaciğer kanseri riski oldukça fazladır. Bunlar;
- Hepatit B ve hepatit C karaciğer kanserinin en önemli nedenlerindendir. Karaciğer kanseri, hepatit geçiren kişilerde yıllarca sonra da ortaya çıkabilir.
- Karaciğer sirozu da karaciğer kanserinin bir başka nedenidir. Siroz hastalarının %5’inde de karaciğer kanserine yakalanma riski bulunmaktadır.
- Karaciğer adenomu
- Gıdalarla alınan bazı kimyasal maddeler
- Kullanılan bazı ilaçlar (anabolik steroid gurubu ilaçlar, doğum kontrol hapları,
- Karaciğerde demir birikimine neden olan hemakromatozis hastalığı
- Karaciğer yağlanması
- Ailede karaciğer kanserine yakalanmış birinin olması
- Özellikle tahıllarda bulunan Aspergillus adı verilen mantarların ürettiği aflatoksin adı verilen madde
- Sigara kullanımı
- İçme suyunda bulunan arsenik
- Diyabet
- Aşırı kilo
- Bağışıklık sisteminin zayıf olması
- Alkol
Karaciğer Kanseri Tanısı Nasıl Konur?
Kanda tümör hücreleri tarafından fazlaca üretilen bir protein olan alfa feto protein (AFP) sıklıkla yüksek olarak bulunur. Ancak tüm karaciğer kanserlerinde AFP salgılamaz bu nedenle AFP seviyesi kesin tanı koydurmaz ancak tanı koydurmada yönlendirici olabilir.
Ultrasonografi güvenli, kolay yapılan ve ucuz yöntemdir. Karaciğer kanserlerinin büyük çoğunluğu ultrasonda görülebilir. Ancak görülen kitlenin tümör mü yoksa başka bir kitle mi olduğu tam ayırt edilemez.
Bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans (MR) ultrasonografiye göre nispeten daha iyi tanı koydurucu olan yöntemlerdendir. Bunlarda tümörün yayılma derecesi de daha iyi bir şekilde anlaşılır.
Karaciğer kanserinde kesin tanı biyopsi ile konur. Karaciğerde parça alınarak patolojik inceleme için laboratuara gönderilir. Biyopsi ultrasonografi eşliğinde şüpheli alandan yapılır.
Karaciğer Kanserinin Tedavisi Nasıldır?
Karaciğer kanserinin en etkili tedavisi cerrahi tedavi yani tümörü içine alacak şekilde karaciğerin bir bölümünün çıkarılması ya da karaciğerin tamamen çıkarılarak karaciğer nakli tedavisidir.
Ameliyat için uygun olmayan tümörlerde veya hastanın sağlık durumunun bu büyük ameliyatı kaldıramayacağı düşünülüyorsa, kemoterapi, radyoterapi, tümörün yakılması (ablasyon tedavisi) veya nükleer tıp tedavileri uygulanabilir.
